ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Είναι δίκαιο να πούμε ότι όσο έχουμε υπάρξει ως είδος, πάντα είχαμε μια σχέση με πέτρες και κρυστάλλους. Τα φυλαχτά και τα γούρια χρονολογούνται από την αρχή της ανθρωπότητας, αν και δεν έχουμε κανένα τρόπο να γνωρίζουμε πώς χρησιμοποιήθηκαν ή προβλήθηκαν τα πρώτα απ’ αυτά τα αντικείμενα. Πολλά πρώιμα κομμάτια ήταν βιολογικής προέλευσης. Χάντρες λαξευμένες από ελεφαντόδοντο μαμούθ έχουν βρεθεί σε ανασκαφές στο Sungir της Ρωσίας, που χρονολογούνται πριν 60.000 χρόνια (Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή), καθώς και σύγχρονες χάντρες φτιαγμένες από κοχύλια και απολιθώματα δοντιών καρχαρία.

Φυλαχτά

Τα παλαιότερα φυλαχτά είναι από κεχριμπάρι της Βαλτικής, κάποια από τα οποία έχουν ηλικία 30.000 χρόνων και χάντρες κεχριμπαριού ανακαλύφθηκαν στη Βρετανία και χρονολογούνται 10.000 χρόνια πριν, στο τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Η απόσταση που ταξίδεψαν για να φτάσουν στη Βρετανία δείχνει την αξία που είχαν για τους ανθρώπους εκείνης της εποχής.

Ο γαγάτης ήταν, επίσης, δημοφιλής κι έχουν βρεθεί χάντρες, βραχιόλια και περιδέραια σε παλαιολιθικούς τάφους στην Ελβετία και το Βέλγιο. Στο Σινά υπάρχουν ορυχεία μαλαχίτη από το 4.000 π.Χ.  Τα φυλαχτά απαγορεύτηκαν από τη χριστιανική εκκλησία το 355.μ.Χ, αλλά οι πολύτιμοι λίθοι συνέχισαν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, με το ζαφείρι να είναι το αγαπημένο στολίδι για τα εκκλησιαστικά δαχτυλίδια το 12^ο αιώνα. Ο Marbodus, ο Επίσκοπος της Ρεν τον 11^ο αιώνα, ισχυρίστηκε ότι ο αχάτης θα έκανε αυτόν που τον φορούσε πιο αποδεκτό υπέρ του Θεού. Υπήρχαν, επίσης, πολλές συμβολικές αναφορές, όπως το ρουμπίνι που αντιπροσωπεύει τη θυσία του Χριστού.

Ιστορικές αναφορές

Οι πρώτες ιστορικές αναφορές για τη χρήση των κρυστάλλων προέρχονται από τους Αρχαίους Σουμέριους, οι οποίοι συμπεριέλαβαν τους κρυστάλλους σε μαγικές φόρμουλες.  Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποίησαν λάπις λάζουλι, τιρκουάζ, καρνεόλιο, σμαράγδι και διάφανο χαλαζία στα κοσμήματά τους.

Σκάλιζαν, επίσης, φυλαχτά για τάφους με τους ίδιους πολύτιμους λίθους. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποίησαν κρυστάλλους κυρίως για προστασία και υγεία. Ο χρυσόλιθος  χρησιμοποιήθηκε για να καταπολεμήσει τους νυχτερινούς εφιάλτες και να καθαρίσει τα κακά πνεύματα. Οι Αιγύπτιοι  χρησιμοποίησαν, επίσης, κρυστάλλους για καλλωπιστικούς σκοπούς. Το Galena (μετάλλευμα μολύβδου) αλέστηκε σε σκόνη και χρησιμοποιήθηκε ως σκιά ματιών, γνωστή ως κολ (khol). Ο μαλαχίτης χρησιμοποιήθηκε με παρόμοιο τρόπο. Οι πράσινες πέτρες, γενικά, χρησιμοποιήθηκαν για να εκφράσουν την καρδιά του αποθανόντος και συμπεριλήφθηκαν σε ταφές. Οι πράσινες πέτρες χρησιμοποιήθηκαν με παρόμοιο τρόπο σε μεταγενέστερη περίοδο στο Αρχαίο Μεξικό.

Οι Αρχαίοι Έλληνες απέδωσαν μια σειρά ιδιοτήτων σε κρυστάλλους και πολλά ονόματα που χρησιμοποιούνται σήμερα διεθνώς, έχουν ελληνική προέλευση. Η λέξη «κρύσταλλος» προέρχεται από την ελληνική λέξη για τον πάγο, καθώς πιστευόταν ότι ο καθαρός (ο διάφανος) χαλαζίας ήταν νερό που είχε παγώσει τόσο βαθιά, ώστε να παραμένει πάντα στερεό.

Η λέξη «αμέθυστος» σημαίνει «μη μεθυσμένος» και φοριόταν σαν φυλαχτό για να αποτρέψει τη μέθη και τα επακόλουθά της. Ο αιματίτης προέρχεται από τη λέξη που χρησιμοποιούμε για το αίμα, λόγω του κόκκινου χρωματισμού που παράγεται όταν οξειδώνεται. Ο αιματίτης είναι ένα σιδηρομετάλλευμα και οι Αρχαίοι Έλληνες συνδέουν το σίδηρο με τον Άρη, το θεό του πολέμου. Οι Έλληνες στρατιώτες έτριβαν αιματίτη πάνω στο σώμα τους πριν τη μάχη, πιθανώς για να τους κάνει άτρωτους. Οι Έλληνες ναυτικοί φορούσαν, επίσης, μια ποικιλία φυλαχτών για να τους κρατήσουν ασφαλείς στη θάλασσα.

Ο νεφρίτης εκτιμήθηκε ιδιαίτερα στην αρχαία Κίνα και ορισμένα κινεζικά ιδεογράμματα απεικονίζουν χάντρες νεφρίτη. Τα μουσικά όργανα με τη μορφή καμπάνας φτιάχτηκαν από νεφρίτη και περίπου 1000 χρόνια πριν, οι Κινέζοι αυτοκράτορες θάβονταν μερικές φορές με πανοπλία νεφρίτη. Υπάρχουν ταφές με μάσκες νεφρίτη περίπου την ίδια περίοδο στο Μεξικό. Ο νεφρίτης αναγνωρίστηκε ως πέτρα που θεραπεύει τα νεφρά, τόσο στην Κίνα όσο και στη Νότια Αμερική.

Πιο πρόσφατα – δηλαδή πριν περίπου 250 χρόνια – οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας φορούσαν μενταγιόν νεφρίτη που αντιπροσώπευε τα πνεύματα των προγόνων, τα οποία πέρασαν από γενιά σε γενιά μέσω της ανδρικής γραμμής. Η παράδοση που λέει ότι οι πράσινες πέτρες είναι τυχερές, συνεχίζεται σε κάποιες περιοχές της Νέας Ζηλανδίας μέχρι σήμερα.

Οι κρύσταλλοι και η θρησκεία

Οι κρύσταλλοι και οι πολύτιμοι λίθοι έχουν παίξει ρόλο σε όλες τις θρησκείες. Αναφέρονται σε όλη τη Βίβλο, στο Κοράνι και σε πολλά άλλα θρησκευτικά κείμενα. Η προέλευση των γενέθλιων λίθων είναι το στήθος του Ααρών, ή «το στήθος του Αρχιερέα», όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Εξόδου.  Στο Κοράνι ο 4^ος Ουρανός είναι φτιαγμένος από γρανάτη.

Το Kalpavriksha (το θεϊκό δέντρο του Ινδουισμού) το οποίο αντιπροσωπεύει μια προσφορά στους θεούς του Ινδουισμού, λέγεται ότι είναι κατασκευασμένο εξ’ ολοκλήρου από πολύτιμες πέτρες κι ένα βουδιστικό κείμενο του 7^ου αιώνα  περιγράφει ένα διαμαντένιο θρόνο που βρίσκεται κοντά στο Δέντρο της Γνώσης (το δέντρο neem, κάτω από το οποίο διαλογίστηκε ο Σιντάρτα).

Η Kalpa Sutra, στον Τζαϊνισμό, μιλά για τον Harinegamesi, τον θεϊκό διοικητή των πολεμικών στρατευμάτων που κατέσχεσε 14 πολύτιμους λίθους, τους καθάρισε από τις κατώτερες ιδιότητές τους και κράτησε μόνο την καλύτερη ουσία τους για να τον βοηθήσουν στις μεταμορφώσεις του.

Υπάρχει, επίσης, μια αρχαία, ιερή και εξαιρετικής ακρίβειας πραγματεία, η Ratnapariksha  του Buddhabhatta. Ορισμένες πηγές δηλώνουν ότι είναι ινδουιστική, αλλά είναι πιθανότατα βουδιστική. Η ημερομηνία δεν είναι σίγουρη, αλλά μάλλον από τον 6^ο αιώνα. Σ’ αυτό το δημιούργημα, τα διαμάντια (σαν ο βασιλιάς των πολύτιμων λίθων) θεωρούνται εξαιρετικά και κατατάσσονται σύμφωνα με την κάστα. Η σανσκριτική λέξη για το διαμάντι (vajra) είναι επίσης η λέξη για τον κεραυνό της ινδικής θεότητας Indra και τα διαμάντια συνδέονται συχνά με τη βροντή.

Το ρουμπίνι ήταν κι αυτό ιδιαίτερα σεβαστό. Αντιπροσώπευε μια άσβεστη φλόγα και οι άνθρωποι πίστευαν ότι διατηρεί τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχική υγεία αυτού που το φορούσε. Η πραγματεία καταγράφει πολλούς άλλους πολύτιμους λίθους και τις ιδιότητές τους.

Η Αναγέννηση

Στην Ευρώπη, από τον 11^ο αιώνα μέχρι την Αναγέννηση εμφανίστηκαν πολλές ιατρικές θεραπείες που επαινούσαν και εκθείαζαν τις αρετές των πολύτιμων και ημιπολύτιμων λίθων στη θεραπεία ορισμένων παθήσεων. Συνήθως χρησιμοποιούνταν πέτρες, μαζί με φυτικά φάρμακα.

Υπάρχουν επίσης αναφορές σε πέτρες με ιδιαίτερες ιδιότητες αντοχής ή προστασίας. Το 1232 ο Hubert de Burgh, ο επικεφαλής αξιωματούχος του Ερρίκου του III, κατηγορήθηκε ότι έκλεψε ένα στολίδι από το θησαυροφυλάκιο του βασιλιά, το οποίο θα έκανε τον χρήστη αήττητο και το έδωσε στον Λιουέλιν, τον βασιλιά της Ουαλίας και τον εχθρό του Ερρίκου.

Πίστευαν, επίσης, ότι οι πολύτιμοι λίθοι είχαν καταστραφεί από τις αρχικές αμαρτίες του Αδάμ και θα μπορούσαν ενδεχομένως να κατοικηθούν από δαίμονες, ή εάν χρησιμοποιηθούν από έναν αμαρτωλό, οι αρετές τους θα εξαφανιστούν. Επομένως, έπρεπε να εξαγνιστούν και να καθαγιαστούν πριν τη χρήση. Υπάρχει ένας έντονος απόηχος αυτής της πεποίθησης σήμερα στον καθαρισμό και τον προγραμματισμό των κρυστάλλων, πριν χρησιμοποιηθούν στην κρυσταλλοθεραπεία.

Στη διάρκεια της Αναγέννησης η παράδοση της χρήσης πολύτιμων και ημιπολύτιμων λίθων για θεραπεία ήταν ακόμα αποδεκτή, αλλά οι ερευνητές της εποχής ήθελαν να προσπαθήσουν να μάθουν πώς ακριβώς λειτουργούσε αυτή η διαδικασία και να της δώσουν μια πιο επιστημονική εξήγηση.

Η Αρχή της Κρυσταλλοθεραπείας

Το 1609, ο Anselmus de Boot, γιατρός του Ροδόλφου ΙΙ της Γερμανίας, διατύπωσε την άποψη ότι οποιαδήποτε αρετή έχει ένας πολύτιμος λίθος οφείλεται στην παρουσία κακών ή καλών αγγέλων. Οι καλοί άγγελοι θα προσδώσουν μια ιδιαίτερη  χάρη στους πολύτιμους λίθους, αλλά οι κακοί θα δελεάσουν τους ανθρώπους να πιστέψουν στην ίδια την πέτρα – και όχι στα δώρα του Θεού που της έχουν παρατηρηθεί. Ο Anselmus συνεχίζει και κατονομάζει συγκεκριμένες πέτρες ως χρήσιμες και υποβαθμίζει κάποιες άλλες στη δεισιδαιμονία. Αργότερα τον ίδιο αιώνα, ο Thomas Nicols διατύπωσε στο έργο του ‘Faithful Lapidary’ ότι οι πολύτιμοι λίθοι, ως άψυχα αντικείμενα, δεν θα μπορούσαν να έχουν τα αποτελέσματα που ισχυρίστηκαν στο παρελθόν.

Έτσι, στην Εποχή του Διαφωτισμού, η χρήση πολύτιμων λίθων για θεραπεία και προστασία άρχισε να μην ευνοείται στην Ευρώπη. Στις αρχές του 19^ου αιώνα, πραγματοποιήθηκαν αρκετά ενδιαφέροντα πειράματα για να καταδειχθούν οι επιδράσεις των κρυστάλλων σε άτομα που πίστευαν ότι είχαν μαντικές ικανότητες. Σε μια περίπτωση, το άτομο ισχυρίστηκε ότι αισθάνθηκε όχι μόνο σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές όταν αγγίχτηκε από διάφορες πέτρες, αλλά και ότι βίωσε μυρωδιές και γεύσεις.

Η σημασία των κρυστάλλων και των πολύτιμων λίθων

Αν και δεν χρησιμοποιούνται πλέον ιατρικά, οι πολύτιμοι λίθοι συνέχισαν να έχουν νόημα. Μέχρι πρόσφατα ο γαγάτης χρησιμοποιούνταν ευρέως από όσους είχαν πένθος και ο γρανάτης φοριόταν συχνά σε περιόδους πολέμου. Υπάρχει μια παράδοση σε μια τοπική οικογένεια στη νοτιοδυτική Αγγλία: κάθε γυναίκα-απόγονος φοράει ένα αρχαίο κολιέ από φεγγαρόπετρα την ημέρα του γάμου της, που ανήκει στην οικογένεια εδώ και πολλές γενιές. Μόλις πρόσφατα ένα μέλος της οικογένειας συνειδητοποίησε ότι αυτό ήταν ένα σύμβολο γονιμότητας.

Στην κουλτούρα πολλών φυλών υπήρχε η χρήση κρυστάλλων και πολύτιμων λίθων για θεραπεία μέχρι πολύ πρόσφατα, αν όχι μέχρι σήμερα. Η φυλή Zuni στο Νέο Μεξικό κατασκευάζει πέτρινα είδωλα,  τα οποία αντιπροσωπεύουν πνεύματα ζώων. Αυτά τα είδωλα χρησιμοποιούνταν τελετουργικά για να «θρέψουν» το τιρκουάζ. Όμορφα είδωλα εξακολουθούν να πουλιούνται και θεωρούνται ιδιαίτερα συλλεκτικά, αν και η πνευματική πρακτική που τα περιβάλλει δεν χρησιμοποιείται πλέον.

Άλλες φυλές ιθαγενών της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας θεωρούν ακόμα τους πολύτιμους λίθος, ειδικά το τιρκουάζ, ιερούς. Τόσο οι Αβορίγινες όσο και οι Μαορί έχουν παραδόσεις σχετικά με τους κρυστάλλους και τη θεραπεία ή την πνευματική πρακτική, μερικές από τις οποίες μοιράζονται με τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ κάποιες γνώσεις παραμένουν μυστικές μέσα στις κοινότητές τους.

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι υπάρχουν πολλά παραδείγματα κρυστάλλων που σημαίνουν παρόμοια πράγματα σε διαφορετικούς πολιτισμούς, ακόμα κι όταν δεν υπήρχε απολύτως καμιά αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των πολιτισμών (και καμιά ευκαιρία να συναντηθούν).  Ο γαγάτης θεωρήθηκε ως πέτρα που θεραπεύει τα νεφρά, τόσο από τους αρχαίους Κινέζους, όσο κι από τους πολιτισμούς των Αζτέκων και των Μάγια. Το τιρκουάζ έχει φορεθεί για να δώσει δύναμη και υγεία σε όλο τον κόσμο και ο ίασπις σχεδόν πάντα φέρνει δύναμη και ηρεμία.

Μια Νέα Εποχή Ξημερώνει (New Age)

Τη δεκαετία του 1980, με την άφιξη του πολιτισμού της Νέας Εποχής (New Age), η χρήση των κρυστάλλων άρχισε να αναδύεται ως θεραπευτική μέθοδος. Μεγάλο μέρος της πρακτικής προήλθε από παλιές παραδόσεις, με τις περισσότερες πληροφορίες να έχουν αποκτηθεί από τον πειραματισμό και την ανώτερη επικοινωνία. Τα βιβλία της Katrina Rafaell τη δεκαετία του 1980 και των Melody and Michael Gienger τη δεκαετία του 1990 βοήθησαν στη διάδοση της χρήσης των κρυστάλλων.

Σήμερα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός βιβλίων σχετικά με το θέμα και οι κρύσταλλοι εμφανίζονται συχνά σε άρθρα περιοδικών. Η κρυσταλλοθεραπεία διασχίζει τα όρια των θρησκευτικών και πνευματικών πεποιθήσεων. Δεν θεωρείται πια ως μια εναλλακτική κουλτούρα, αλλά ως αποδεκτή και συνηθισμένη συμπληρωματική θεραπεία.